ОЙРАД МОНГОЛЫН ТҮҮХ, СОЁЛЫН СУДАЛГАА-2025” залуу судлаачдын олон улсын эрдэм шинжилгээний XIV хурал болно. 
⚐  2025-11-26

Хэзээ: 2025 оны 11 сарын 28-ны Баасан гарагийн 13.00 цагаас
Хаана: МУБИС-ийн 1-р байр, 300 тоот танхим

Ерөнхий зохион байгуулагч: Түүх соёл, хэл бичгийн судлалын "Тод номын гэрэл төв" ТББ, Судлаач залуусын эрдэм шинжилгээний "Тод дөрвөлжин" ТББ
Хамтран зохион байгуулагч: Чандмань Уулын аймгийн анхны дарга Д.Санжаа (1878-1931)-ийн үр ач нарын төлөөлөл: Ц.Мөнгөн-Очир, Д.Мөнхбат
Дэмжигч байгууллага: Ашид хөгжил ХХК, Ахархан чанар ХХК

ХӨТӨЛБӨР

13:00  НЭЭЛТИЙН ҮГ

• "Тод номын гэрэл төв"-ийн гүйцэтгэх захирал, доктор, дэд профессор На.Сүхбаатар

• "Тод дөрвөлжин" ТББ-ын гүйцэтгэх захирал, докторант Г.Эрхэмбаяр

Илтгэл тус бүр 12 минут, 1 удаагийн хэлэлцүүлэг 20 минут

13:10 ЭРДЭМ ШИЛЖИЛГЭЭНИЙ ХУРАЛДААН
Хурлын чиглүүлэгч:  Н.Нарангарав (Ph.D, ШУА-ын Олон улс судлалын хүрээлэнгийн эрхлэгч)

• С.Ган-Эрдэнэ (МУБИС-ийн Баруун бүсийн сургуулийн докторант)
  - ОЙРАДЫН ЧУУЛГАНЫ ҮЕИЙН ЦОРОСЫН НУТАГШИЛТ

• Монгуш Начын Михайлович (ОХУ-ын Тува Улсын Засгийн газрын дэргэдэх Тувагийн хүмүүнлэгийн болон хэрэглээний нийгэм, эдийн засгийн судалгааны хүрээлэнгийн Төв бичгийн салбарын ЭША)
  - ЭВФЕМИЗМЫ-ФРАЗЕОЛОГИЗМЫ В ТУВИНСКОМ ЯЗЫКЕ (Тува хэлэн дэх Эвфемизм-хэлц үгс)

• Ш.Цолмон (СУИС-ийн Бүжгийн Урлагийн сургуулийн докторант)
  - ДЭЭД МОНГОЛЧУУДЫН АРДЫН ДУУ БҮЖГИЙН ОНЦЛОГ (ЯНШИГ БҮЖГИЙН ЖИШЭЭН ДЭЭР)

• Арман Карманов (ОХУ-ын Халимагийн Их Сургуулийн докторант),
  М.Алтанцэцэг (Нүүдлийн соёл иргэншлийг судлах ОУ-ын хүрээлэнгийн ЭША, магистр)
  - ХАЛИМАГ БА БАРУУН МОНГОЛЫН БУРГУУД ОВГИЙН ТУХАЙД

• Р.Батхишиг (Идэр Их сургуулийн багш, магистр)
  - "АРВАН ГУРВАН ХҮҮГИЙН ДУУН"-Д БАГТСАН БАЯД ДУУНЫ ЯРУУ НАЙРГИЙГ ЗАДЛАН ШИНЖЛЭХ НЬ

• Монгуш Артыш Маадыр-оолович (ОХУ-ын Тува Улсын Засгийн газрын дэргэдэх Тувагийн хүмүүнлэгийн болон хэрэглээний нийгэм, эдийн засгийн судалгааны хүрээлэнгийн угсаатны зүйн салбарын ЭША)
  - МУЖСКОЕ ПРОСТРАНСТВО В ТУВИНСКОЙ КУЛЬТУРЕ: СИМВОЛИКА ПУТИ И ДОРОГИ (Тувагийн соёлд эрчүүдийн орон зай: Зам, харгуйн бэлгэдэл)

ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ

14:40: ЦАЙНЫ ЗАВСАРЛАГА

15:00: ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ХУРАЛДААН
Хурлын чиглүүлэгч:  Ү.Мөнхдагва (Ph.D, АШУҮИС-ийн багш) 

• • Г.Эрхэмбаяр (Глобал Удирдагч Их Сургуулийн сургуулийн докторант)
    - "ДӨЧИН ДӨРВӨН ХОЁРЫН ИХ ЦААЗ" ДАХЬ НОЁДЫН ДАВХРААГ ТОДРУУЛАХ НЬ

  • Б.Тэргэл (ӨМИС-ийн магистр, МУБИС-ийн докторант)
    - "ШИЛТ УЛААН ХОНГОРЫН БҮЛЭГ" ХИЙГЭЭД "ЖАНГАР"-ЫН ХАРЬЦУУЛАЛ

  • Гиляна Чульчаева (ОХУ-ын Халимагийн ИС-ийн магистр, МУБИС-ийн докторант)
    - ХАЛИМАГУУДЫН ОРОН ЗАЙНЫ СЭТГЭЛГЭЭ БОКТАН ШАНЯГИЙН ДУРТГАЛД ТУССАН НЬ

  • Д.Болормаа (Нийслэлийн Сүхбаатар дүүргийн 23-р сургуулийн багш, МУБИС-ийн магистрант)
    - ИДАМЦООГИЙН ДАВААГИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ ДЭХ ХОВОГСАЙРЫН ТОРГУУДЫН НҮҮДЭЛ

  • Ондар Чолган Геннадиевич (Ph.D, ОХУ-ын Тува Улсын Засгийн газрын дэргэдэх Тувагийн хүмүүнлэгийн болон хэрэглээний нийгэм, эдийн засгийн судалгааны хүрээлэнгийн Хэл судлалын салбарын ЭША)
    - НОВЫЕ НАХОДКИ ПАМЯТНИКОВ ДРЕВНЕТЮРКСКОЙ И СТАРОМОНГОЛЬСКОЙ ПИСЬМЕННОСТИ НА ТЕРРИТОРИИ ТУВЫ (Тувагийн нутаг дэвсгэр дэх эртний Түрэг болон хуучин Монгол бичгийн дурсгалуудын шинэ олдворууд)

  • М.Авирмэд (Ph.D, ШУА-ийн ХЗХ-ийн монгол бичгийн судалгааны төвийн ЭША)
    - ОЙРАД БА ХАЛХ АЯЛГУУНЫ ТӨСӨӨТ ҮГСИЙН УЧИР

  • Т.Ганцогт (Ойрад Монгол судлалын хүрээлэнгийн ЭША, МУИС-ийн докторант)
    - ЧАНДМАНЬ УУЛЫН АЙМАГТ ЯВАГДСАН ХӨРӨНГӨ ХУРААЛТЫН ЗАРИМ МЭДЭЭГ ШИНЖЛЭХ НЬ

  • Н.Төмөр-Очир (МУҮТА-ийн ЭША, МУБИС-ийн докторант)
    - ЗҮҮН ГАР УЛС - ХААНТ ОРОСЫН ХУДАЛДААНД ХОЛБОГДОХ ЗАРИМ АСУУДАЛ (XVIII ЗУУНЫ ЭХЭН ХАГАС)

ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ

16:30: НОМ СЭХЭХ ЁСЛОЛ

• Монгол ба Тува: Түүх орчин үеийн асуудлууд. Bibliotheca oiratica – CXLI (141).

• Чэнэ Чин Чин. Хятад хаан ба түүний хойчис. Bibliotheca oiratica – Biography serica – XXX (30).

17:30: ОРОЙН ЗООГ